Prowadzenie: Kazimierz Burnat
Oprawa wokalno-muzyczna: Alfred Kampa
Związek Literatów jest kontynuacją założonego przez Stefana Żeromskiego w 1920 r. Związku Zawodowego Literatów Polskich. Do 1935 r. była to federacja niezależnych stowarzyszeń pisarskich, najpierw zrzeszonych w Zrzeszeniu Związków Zawodowych Literatów Polskich, potem – od 1928 r. nieformalnie kierowanych przez zarząd związku warszawskiego. Od 1935 r. był to już jednolity związek posiadający oddziały terenowe. Nie jedyny zresztą, bo obok niego istniały inne organizacje zrzeszające pisarzy i dziennikarzy. Reaktywowany w 1944 r., w 1949 zmienił nazwę na Związek Literatów Polskich i charakter – z organizacji o charakterze zawodowym stał się związkiem twórczym. Nominalnie autonomiczny, działał w strukturze kierowanych i dotowanych przez państwo stowarzyszeń twórczych. Zakres autonomii, swobód twórczych i relacji z bieżącą polityką państwa był zresztą przedmiotem nieustannych sporów. Zawieszony w 1981, w okresie stanu wojennego, w 1983 r. został rozwiązany (na mocy międzywojennego prawa o stowarzyszeniach, wchodzącego w skład tzw. ustaw kagańcowych) i w tym samym roku wznowił działalność. Po 1989 r. ZLP działa już na nowych zasadach. Jest samorządny, ale i samofinansujący się. Nowe regulacje prawne uniemożliwiają bowiem finansowanie ze środków państwowych statutowej działalności stowarzyszeń. Po reaktywacji szybko odbudowano strukturę organizacyjną. Obecnie terenowe oddziały ZLP działają we wszystkich ośrodkach wojewódzkich, a ponadto w Słupsku, Radomiu, Ciechanowie i Płocku, zrzeszając łącznie ponad 1300 członków i kandydatów. Statut ZLP określa, że członkami związku „mogą być pisarze polscy bez względu na miejsce zamieszkania: stale zamieszkali w Polsce bądź posiadający obywatelstwo polskie pisarze tworzący w innych językach”. Preambuła zaś powiada, iż „Związek Literatów Polskich zrzesza autorów dzieł literackich niezależnie od ich poglądów, postaw i przyjętych metod twórczych: nawiązuje do tych humanistycznych tradycji, które w kulturze polskiej zawsze były zespolone z troską o dobro kraju i sprawiedliwość społeczną”.
Dolnośląski oddział związku powstał w 1947 r., prezesem był do 1951 r. Wojciech Żukrowski, do pierwszych członków należeli: Stanisław Dygat, Kamil Giżycki, Marian Jachimowicz, Tymoteusz Karpowicz, Tadeusz Mikulski, Jan Pierzchała, Lilian Seymour, Tadeusz Zelenay, Jakub Zonszajn.
Małgorzata Dziewięcka urodzona w Ząbkowicach Śląskich, doktor geografii na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1979 – 1980 misjonarka w Peru i Boliwii. W latach 1981 – 1983 organizator i koordynator w Holandii pomocy humanitarnej dla parafii, szkół, szpitali. Nauczycielka w Botswanie, w Indiach, na Malediwach, Szeszelach: założycielka w Botswanie Szkoły Tkactwa dla Niepełnosprawnych. W latach 1991 – 1992 korespondentka Rozgłośni Polskiej RWE. Członek Explorer’s Club, pisarka, przewodnik safari w Afryce, pilot wycieczek zagranicznych, wykładowca DWSSP Asesor we Wrocławiu. Autorka artykułów w miesięczniku „Odra”, „Poznaj Świat”, „Kulturze Paryskiej”. Matka trzech córek. Mieszka w Kołobrzegu, Maun w Botswanie.
Klub Muzyki i Literatury we Wrocławiu zaprasza na prezentację książki Marii Woś pt. „LeoPolka”
Prowadzenie spotkania Anna Fastnacht-Stupnicka
25 stycznia (czwartek) 2024 roku o godz. 16.00
Wstęp wolny. Zapraszamy
Spotkanie przygotowane dla członków Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich.
LeoPolka jest tomem wspomnieniowym Marii Woś. Ta autobiografia jest książką literacko wyjątkową, a historycznie bezcennym źródłem wiedzy o przeszłości. Jej lektura wywołuje wzruszenie i trwogę.
Maria Woś (z domu Cząstka) urodziła się w marcu 134 roku we Lwowie, z którego w czerwcu 1946 ekspatriowano ją do zrujnowanego Wrocławia, gdzie w 1955, po czteroletnich studiach na tamtejszym uniwersytecie, ukończyła polonistykę. Po niespełna trzyletnim stażu nauczycielskim w IX LO we Wrocławiu spróbowała swoich sił w dziennikarstwie radiowym na antenie Rozgłośni Wrocławskiej Polskiego Radia. Od 1 lutego 1958 roku pracowała tu kolejno w redakcjach: Łączności ze słuchaczami, Młodzieżowej, Oświatowej i Literackiej, gdzie pełniła też funkcję ilustratora muzycznego.
W latach 1965-1969 udało jej się zgromadzić zespół wybitnie uzdolnionej i kreatywnej młodzieży, z którym współredagowała cykliczny magazyn „My Nastolatki”, cieszący się ogromnym zainteresowaniem słuchaczy i wielkim zaangażowaniem jego członków, wśród których znaleźć można niejedno znane dziś w kraju nazwisko (Ewa Dałkowska, Joanna Dobrzańska, Zofia Gebhard, Jacek Zwoźniak). Kres temu położyła atmosfera polityczna po roku 1968.
Po ogłoszeniu stanu wojennego odeszła z Radia i pracowała jako nauczycielka języka polskiego kolejno w kilku wrocławskich liceach. Jednocześnie uczestniczyła w działalności Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego, obserwując i dokumentując procesy polityczne. W listopadzie 1983 roku zatrzymana przez SB.
Wiosną 1989 roku na zaproszenie Komitetu Obywatelskiego w kilkuosobowym zespole realizowała w ramach „bloku reżimowego” radiową kampanię wyborczą Solidarności. Po wygranych wyborach, w roku 1990, wróciła do Radia, z którym związana jest do dziś. Do roku 2005 uprawiała różne gatunki dziennikarskie, obecnie – jedynie felieton. Część jej tekstów felietonistycznych ukazała się w książkach Duszeczko, nie graj łokciami (2006), Pomnieć – przypomnieć – zapomnieć (2010).
W 2003 dziennikarze z Wrocławskiego Oddziału SDP i syndyk tu SDRP wyróżnili Marię Woś Nagrodą im. Tadeusza Szweda. W 2008 minister kultury nadał jej Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Ponadto odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (2006), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011) i Nagrodą Wrocławia (2018). W roku 2022 Oddział Dolnośląski SDP przyznał jej Nagrodę im. Romualda Lazarowicza, rok później, w sześćdziesięciopięcioletnie jej twórczości radiowej, Sejmik Województwa Dolnośląskiego postanowił nagrodzić ją Złotą Honorową Odznaką Zasłużony dla Dolnego Śląska.
Spotkanie transmitowane online
