Numer jedenasty „Formatu Literackiego”

„Format Literacki” to niezależny kwartalnik artystyczno-literacki wydawany przez Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział we Wrocławiu we współpracy z Klubem Muzyki i Literatury oraz Ośrodkiem Kultury i Sztuki. W najnowszym numerze czasopisma przygotowanym pod hasłem „Jaka poezja?” znalazły się wiersze: Jarosława Barańczaka, Krzysztofa Chary, Roberta Gawłowskiego, Wojciecha Kassa, Michała Kaczmarka, Gabriela Leonarda Kamińskiego, Andrzeja Kosmowskiego, Karola Maliszewskiego, Leszka Mularskiego, Lesława Nowary, Leszka Pułki, Marka Rapnickiego, Damiana Rychłowskiego, Andrzeja Saja, Jerzego Skoczylasa, Ewy Sonnenberg i Mirki Szychowiak; eseje, szkice i recenzje o poezji: Urszuli Benki, Moniki Braun, Kamila Bryki, Roberta Gawłowskiego, Bogusława Jasińskiego, Wojciecha Kassa, Janusza Krupińskiego, Cezarego Lipińskiego, Adama Lizakowskiego, Karola Maliszewskiego, Juliusza Pielichowskiego, Andrzeja Saja i Dariusza Sasa; proza: Musy Caxarxana Czachorowskiego, Piotra Mrasa, Waldemara Okonia, Rogera Piaskowskiego, Krzysztofa Rudowskiego i Piotra Wiesława Rudzkiego.
Kwartalnik wzbogacony jest również o ilustracje prac cenionego artysty plastyka Przemysława Tyszkiewicza.
Pismo powstaje dzięki wsparciu finansowemu Wydziału Kultury Urzędu Miejskiego Wrocławia i Budżetu Województwa Dolnośląskiego.
Patronat: Urząd Miasta Wrocławia, Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego.

Ze wstępu Waldemara Okonia:
„Kolejny numer naszego kwartalnika poświęcony poezji wydaje się spośród dotychczas przez nas opublikowanych szczególnie wymagający, zarówno dla autorów i piszącego te słowa, jak i dla czytelników. Nie ma w nim bowiem miejsca na lekturowe ułatwienia, a zakładany przez nas od początku pojawienia się „Formatu Literackiego” na rynku wydawniczym wysoki poziom artystyczny i intelektualny pisma przybiera tutaj formę wielokrotnej, poetyckiej spowiedzi, którą odbywamy raz w życiu, aby później mogła ona stanowić trzon literackiej wiary oraz cel, do którego wszyscy piszący powinni nieustannie dążyć. Mistyczne, ekstatyczne i oniryczne źródła poezji zasilają wodą artystycznego życia kolejne rzeki, które płynąc z niedostępnych najczęściej śmiertelnym ludziom wyżyn, toczą później swój bieg poprzez obszary bardziej nam przyjazne, gdzie poetyckie, abstrakcyjne śnienie zyskuje bardziej materialny i realny wymiar oraz kształt. Pojawia się odwieczne pytanie: czy pisać o poezji mogą jedynie poeci i czy nie wypacza to jej ponadindywidualnego wyrazu wynikającego z odległego echa pism Stwórcy, który ustanowił, iż na początku było Słowo unoszące się nad wodami bezsłownego Chaosu. Określenie „czysta poezja”, pojawiające się wielokrotnie w tekstach „Formatu Literackiego”, ma przecież swoje źródła nie tylko w literackim parnasizmie i dziewiętnastowiecznym haśle „sztuki dla sztuki”, ale też w jakże charakterystycznym dla wybitnych poetów „oczyszczaniu” wiersza z retorycznych i nadmiernie związanych z konkretną epoką naleciałości – dotykając wielu wyznawców tej najtrudniejszej ze sztuk, sprawią, że świątynia, do której dążą, będzie przez to dla nich na zawsze zamknięta. A przecież nadal powstają tysiące wierszy i pojawiają się twórcy noszący dumne imię wybitnego poety, wydawane są kolejne tomiki, antologie i almanachy, ogłaszane są konkursy i ustanawiane hierarchie i rankingi, tak jakby nie zauważano rzeczywistego miejsca sztuki poetyckiej sytuującego ją poza hałaśliwym i merkantylnym targowiskiem medialnej próżności. Słowo, które się ucieleśnia, wymaga ciszy i dzieje się najczęściej w tajemnej przestrzeni pomiędzy brzmieniem i przedmiotem, myślą i jej urzeczywistnieniem. Konieczność jego powstania wynika z siły, nie do końca ludzkiej, ponieważ wywodzącej się ze świata, nad którym nie panujemy, podobnie jak prorocy nie panowali do końca nad swymi proroctwami, a mistycy nad objawioną im niespodziewanie ponadnaturalną wizją”.

Numer dziesiąty „Formatu Literackiego”

Czytając kolejne fragmenty nowego „Formatu”, dostrzegamy ów ekstatyczny balans pomiędzy cierpieniem i próbą powstrzymania go, pomiędzy serio i żartem – tutaj chcę zwrócić uwagę na „Antybajki dla dorosłych” Joanny Lustyk i na „Kilka słów o sensybilizmie” pióra Michała Jędrzejewskiego oraz na utrwalony w formie prozatorskich miniatur pozornie realistyczny zapis zdarzeń i ludzi przekształcany (przekształcający się) w opowieści z tak zwanym drugim dnem, gdzie namysł nad mechanizmami rządzącymi religią i polityką w pewnym momencie zaczyna przesłaniać opowiadane, pozornie proste historie. Nawet odpowiedzi na cokolwiek prowokacyjne w swym zamierzeniu artykuły zamieszczone w poprzednich numerach naszego pisma zyskują rangę filozoficznej refleksji na temat Autora, dzieła i „zagubionego Boga” (Janusz Krupiński). Wielokrotnie zaznaczaliśmy, że nasz kwartalnik nie jest w ścisłym tego słowa znaczeniu pismem regionalistycznym, jednak łatwo zauważyć, że coś, co określamy mianem genius loci, często się w nim pojawia bądź pod postacią związanych z tym regionem tekstów literackich oraz poprzez inne działania artystyczne (teatr, sztuki plastyczne ze szczególnym uwzględnieniem fotografii), bądź też jako konkretne miejsce, w którym dzieją się literackie „dniewniki” i poetyckie „podszepty wiatru” lub ujawnia „Wrocławska Abrakadabra”, pozornie konkretna, lecz jednak przesycona zachowanym w pamięci, podskórnym erotyzmem.

Waldemar Okoń

„Format Literacki” to niezależny kwartalnik artystyczno-literacki wydawany przez Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział we Wrocławiu we współpracy z Klubem Muzyki i Literatury oraz Ośrodkiem Kultury i Sztuki. W najnowszym numerze czasopisma przygotowanym pod hasłem „Konstelacje drugie” znalazły się m.in. wierze Aleksandra Jasińskiego, Zdzisława Lipińskiego, Joanny Lustyk, Justyny Paluch i Bartłomieja Siwca; proza: Musy Çaxarxana Czachorowskiego, Gabriela Leonarda Kamińskiego, Bogdana Kocy, Piotra Mrasa, Waldemara Okonia, Rogera Piaskowskiego, Jarosława Petrowicza, Krzysztofa Rudowskiego, Lesława Wolaka; eseje: Urszuli Małgorzaty Benki, Moniki Braun, Radosława Kłosa, Michała Jędrzejewskiego, Janusza Krupińskiego; szkice: Tadeusza Borysa, Kamila Bryki, Roberta Gawłowskiego i Andrzeja Saja. Kwartalnik wzbogacony jest również o ilustracje cenionych artystów plastyków oraz o prezentacje współczesnej sztuki wizualnej. Pismo powstaje dzięki wsparciu finansowemu Wydziału Kultury Urzędu Miejskiego Wrocławia i Budżetu Województwa Dolnośląskiego.
Patronat: Urząd Miasta Wrocławia, Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego.