Klub Muzyki i Literatury we Wrocławiu zaprasza na spotkanie literacko - muzyczne pn. "Witaj majowa jutrzenko". W programie prelekcja Marii Soni Krok "Konstytucja Majowa w literaturze i muzyce" oraz teksty literackie i pieśni o Konstytucji
3 maja (wtorek) 2016 roku o godz. 16.00 Wstęp wolny. Zapraszamy
Plakat [pdf]
Wykonawcy: Recytacja: Marcelina Chodorowska, Krystyna Drozdowska, Maria Stuchly-Dolińska, Maria Sonia Krok, Leszek Duszyński, Józef Józak. Śpiew: Marcelina Chodorowska, Maria Stuchly-Dolińska, Martyna Kaczałek, Ewa Poreda. Skrzypce: Jolanta Tomaszunas Fortepian: Marek Kocuła
Konstytucja 3 maja, właśc. Ustawa Rządowa z dnia 3 maja – uchwalona 3 maja 1791
roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą
na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną
konstytucją. Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego
dnia przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna
wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego
Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na
monarchię konstytucyjną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając
prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi
(gołocie), wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała
chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia
pańszczyzny. Konstytucja formalnie zniosła praktycznie nieużywane od 27 lat (od
wprowadzenia w 1764 roku skonfederowanej organizacji pracy sejmu) liberum veto.
W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski. Przyjęcie
monarchicznej Konstytucji 3 maja spowodowało opozycję republikanów oraz
sprowokowało wrogość Imperium Rosyjskiego, które od 1768 roku było protektorem
Rzeczypospolitej i gwarantem nienaruszalności jej ustroju. W wojnie w obronie
konstytucji Polska, zdradzona przez swojego pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka
Wilhelma II, została pokonana przez wojska rosyjskie Katarzyny Wielkiej,
wspierające konfederacją targowicką – spisek polskich magnatów przeciwnych
zmianie ustroju Rzeczypospolitej. Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez
123 lata rozbiorów, przypominała o walce o niepodległość. Zdaniem dwóch
współautorów, Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja była „ostatnią wolą i
testamentem gasnącej Ojczyzny”. Konstytucja obowiązywała przez 14 miesięcy, w
ciągu których Sejm Czteroletni uchwalił szereg ustaw szczegółowych, będących
rozwinięciem jej postanowień. Sejm grodzieński aktem oblatowanym w Grodnie 23
listopada 1793 uznał Sejm Czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie ustanowione
na nim akty prawne.
Źródło: Wikipedia
|