W ramach ''Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych'' Klub Muzyki i Literatury we Wrocławiu oraz Instytut Pamięci Narodowej we Wrocławiu zapraszają na wykład dra Bartosza Kuświka pn. ''Młodzi Wyklęci''

27 lutego (sobota) 2016 roku o godz. 16.00
Wstęp wolny

Plakat [pdf]

Dr Bartosz Kuświk jest absolwentem Wydziału Historycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii. Ukończył także Podyplomowe Studium Administracji Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu. Zainteresowania badawcze dr. Kuświka koncentrują się wokół okresu stalinowskiego, a także dziejów harcerstwa Wielkopolskiego. Jest autorem i współautorem licznych artykułów naukowych, popularnonaukowych, a przede wszystkim materiałów edukacyjnych. Droga zawodowa Bartosza Kuświka jest ściśle związana z Instytutem Pamięci Narodowej. W 2001 roku został zatrudniony w poznańskim oddziale IPN, gdzie od 2008 roku pełni funkcję Kierownika Referatu Edukacji Historycznej. Od 2015 roku jest Naczelnikiem Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN we Wrocławiu.

3 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Środowiska kombatanckie, liczne organizacje patriotyczne, stowarzyszenia naukowe, przyjaciele i rodziny tych, którzy polegli w boju, zostali zamordowani w komunistycznych więzieniach lub po prostu odeszli już na wieczną wartę, od lat pukali do wielu drzwi z żądaniami, by wolna Polska oddała w końcu hołd swym najlepszym Synom. Przez lata odpowiedzią była cisza.
1 marca 1951 r. w więzieniu mokotowskim był podobny do wielu innych ponurych dni w przenikniętej strachem i terrorem stalinowskiej Polsce. Pomiędzy godziną 20.00 a 20.45 strzałem w tył głowy rozstrzelani zostali przywódcy IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – prezes WiN ppłk Łukasz Ciepliński („Pług”, „Ludwik”) i jego najbliżsi współpracownicy. Tworzyli ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji, wprost (organizacyjnie i personalnie) kontynuującej od 1945 r. dzieło Armii Krajowej. Data ich kaźni – 1 marca 1951 r. – symbolicznie zamyka dzieje konspiracji niepodległościowej, zapoczątkowanej 27 września 1939 r. w przededniu kapitulacji oblężonej przez Niemców Warszawy, kiedy to grupa oficerów WP z gen. Michałem Tokarzewskim-Karaszewiczem zawiązała Służbę Zwycięstwu Polski (później przekształcaną kolejno w Związek Walki Zbrojnej i Armię Krajową, zaś w 1945 r. w Delegaturę Sił Zbrojnych, na bazie której utworzono we wrześniu tego roku WiN). Spośród organizatorów SZP dwóch współorganizowało i kierowało Zrzeszeniem WiN: prezesem IZG WiN był płk Jan Rzepecki, rozpracowany i aresztowany przez NKWD i UB w listopadzie 1945 r., zaś prezesem II ZG WiN – płk Franciszek Niepokólczycki, aresztowany przez komunistyczną bezpiekę w październiku 1946 r.Z tej samej zbiorczej celi więzienia mokotowskiego nieco wcześniej, 8 lutego 1951 r., wyprowadzono na śmierć oficerów Wileńskiego Okręgu AK: ppłk. Antoniego Olechnowicza „Podhoreckiego”, mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”, kpt. Henryka Borowskiego „Trzmiela”, por. Lucjana Minkiewicza „Wiktora”. „Łupaszka”, oficer kawalerii w kampanii wrześniowej 1939 r., był najsłynniejszym chyba polskim dowódcą partyzanckim w czasie II wojny światowej. Kiedy kaci przyszli do zbiorczej celi śmierci po majora „Łupaszkę”, ten – jak wspominał współwięzień Mieczysław Chojnacki – „właśnie wyszedł z »kaplicy« [przepierzenia w celi], gdzie się modlił. Podszedł spokojnie do drzwi, następnie zatrzymał się na chwilę, odwracając bokiem do pozostających w celi, i pożegnał słowami: »z Bogiem panowie«. Odpowiedział mu chór głosów: »z Bogiem«. Zniknął nam z oczu za zatrzaśniętymi drzwiami”. Skazany prowadzony był wieczorem, w porze więziennego apelu, przez dziedziniec, pod związane z tyłu ręce, przez dwóch strażników; trzeci strażnik – kat – postępował tuż za nimi. W pomieszczeniu pomiędzy magazynem a łaźnią więzienną następował strzał w tył głowy. Straconych chowano w bezimiennych grobach, do dzisiaj niezidentyfikowanych.
Po egzekucji „Łupaszki” i towarzyszy – wspominał współwięzień – „dano sygnał zakończenia apelu i w tym momencie, nim zdążyliśmy się rozejść, wystąpił [więzień] Maciej Jeleń, zwracając się do nas, abyśmy chwilą ciszy uczcili pamięć kolegów żołnierzy. Padła komenda »baczność«, a po minucie »spocznij«, po czym powiedział jeszcze »dziękuję panom«”. To niezwykła scena w miejscu, gdzie komuniści starali się swe ofiary upodlić i zdegradować psychicznie. Tej legendy nie udało się zabić.
Janusz Kurtyka
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych - informacje:
www.wykleci.ipn.gov.pl

Klub Muzyki i Literatury we Wrocławiu, Centrum Edukacji Międzykulturowej Wrocław zapraszają na spotkanie pn. ''Kalendarze w różnych fazach i płaszczyznach''

27 lutego (sobota) 2016 roku o godz. 13.00
Wstęp wolny. Zapraszamy

Plakat [pdf]

W programie spotkanie z:
Haliną Kuropatnicką-Salamon - poetką
Elżbietą Wodałą - autorką florotypii
Małgorzatą Szałek - malarką
Oprawa muzyczna:
Patrycja Bogdała, Elżbieta Kalinowska i Georgo Stefański
Prace plastyczne powstałe podczas programu zostaną rozdane publiczności