Klub Muzyki i Literatury we Wrocławiu zaprasza na wykład Piotra Gaglika pt. „Polska refleksja poetycka o Węgierskim Październiku'56”W części muzycznej: 
W programie części muzycznej:
Powstanie węgierskie 1956, nazywane dziś często rewolucją 1956 (węg. 1956-os forradalom) – zbrojne wystąpienie Węgrów przeciw reżimowi komunistycznemu na Węgrzech; wybuchło 23 października 1956 roku i trwało do 10 listopada 1956 roku, kiedy to zostało ostatecznie stłumione przez zbrojną interwencję Armii Radzieckiej. Po powstaniu robotników w czerwcu 1956 w Poznaniu i po wyborze 19 października 1956 roku popularnego Władysława Gomułki na I sekretarza PZPR, wbrew woli Moskwy i bez radzieckiej inwazji, obudziły się nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji węgierskiej na podobny przebieg wydarzeń na Węgrzech. Węgierska Partia Pracujących była podzielona na skrzydła reformatorskie i stalinowskie, co trwało od stracenia w 1949 roku (z inicjatywy Mátyása Rákosiego) László Rajka. Po śmierci Stalina doszło do osłabienia pozycji Rakosiego, który musiał zgodzić się na objęcie stanowiska premiera przez Imre Nagya, reprezentanta skrzydła umiarkowanego. Z kolei dymisja premiera ZSRR Malenkowa, uchodzącego za protektora Nagya sprawiła, że Nagy w marcu 1955 roku został usunięty ze stanowiska, a później też wykluczony z partii. Zwolennicy Nagya skupili się w Klubie im. Petőfiego. Frakcję Nagya skonsolidował uroczysty pogrzeb Rajka i innych ofiar stalinowskiego terroru 6 października 1956 roku z udziałem około 200 tysięcy ludzi. Jednakże znacznie dalej niż nadzieje wewnątrzpartyjnej opozycji sięgały wolnościowe postulaty studentów m.in. z Szegedynu i Budapesztu. Studenci z uniwersytetu technicznego w Budapeszcie domagali się w oświadczeniu z 22 października wolności obywatelskich, demokracji parlamentarnej i narodowej niepodległości. By rozpowszechnić swe żądania, kolportowali je w instytucjach, zakładach pracy i na innych uniwersytetach. Próbowali również (bezskutecznie) skłonić węgierskie radio do odczytania ich oświadczenia. Jedną z przyczyn powstania była też chęć pomszczenia krzywd wyrządzonych w czasie masowego terroru okresu rządów Rákosiego. Przykładowo na Węgrzech w okresie, gdy rządził Rákosi, było trzy razy więcej więźniów politycznych niż w Polsce przy trzykrotnie mniejszej liczbie ludności i faktycznym braku na Węgrzech zbrojnego podziemia antykomunistycznego. Opór zbrojny samorzutnie konsolidowała, zorganizowana w czasie Powstania Gwardia Narodowa. Przeciwnicy komunizmu tworzyli takie organizacje jak Miecz i Krzyż, Biała Gwardia, Przymierze Krwi, Partia Miłości, Front Chrześcijański, Sojusz Wolnych Socjaldemokratów.
|
Koncert transmitowany online